Ventilasyon tüpü ne demektir?
Kulak burun boğaz uzmanı tarafından, kulak zarına yerleştirilen, küçük plastikten yapılmış makara veya tüp şeklinde cisimlerdir. Bu tüpler; orta kulaktan sıvının dışarı boşalmasını ve aynı zamanda da orta kulak boşluğunun havalanmasını sağlarlar.
Neden ventilasyon tüplerine ihtiyaç duyulur?
Ses dalgaları sağlıklı kişide, kulak zarı arkasında hava olduğu için kulak zarını titreştirir. Eğer orta kulakta sıvı birikmesi varsa, kulak zarı titreşemiyeceğinden işitme etkilenir.Bazen de; kulakta enfeksiyon kalmamasına rağmen, orta kulaktaki sıvı kalıcı olabilir. Bu gibi durumlar; “östaki kanalı” denilen orta kulak boşluğu ile burnun arka kısmındaki boşluğu birleştiren kanalın tıkanması ve bunun sonucu olarak, orta kulağa hava girişinin ve orta kulaktan sıvı çıkışının engellendiği durumlarda gelişir. Kulak enfeksiyonu tamamen iyileşen çocukların % 30’unda, iyileşmeden bir ay sonra orta kulakta halen sıvı olduğu belirlenmiştir. Bunların %20’sinde iki ay sonrasında halen sıvı belirlenmiş, bu vakaların %5’inde dört ay sonrasında halen sıvı varlığı belirlenmiştir. Çocuğun ilk 6 aylık dönem öncesinde kulak enfeksiyonu geliştiğinde orta kulaktaki sıvı daha kalıcı olmaktadır. Çocuk 5 yaşına geldiğinde östaki kanalı daha geniş bir yapıya ulaşır, bu nedenle kulak enfeksiyonları iyileşmesi sonrasında sıvı orta kulakta uzun süre kalamaz.Orta kulakta uzun süre sıvı kalmasında asıl önemli olan, bu süre içinde işitme azaldığından, çocuğun konuşmasındaki gelişme bozulur.
Ventilason tüpü takılmasının faydaları nelerdir?
Ventilasyon tüpleri orta kulaktan sıvıların dışarı akmasını ve orta kulağın yeniden havalanmasını sağlar. Tekrarlayan kulak enfeksiyonları ve bunun sonucunda işitmenin etkilenmesi riski önlenmiş olur. İşitme bu şekilde normale döndüğünden çocuğun konuşmasındaki gelişim de kesintiye uğramamış olur.
Ventilasyon tüpleri orta kulaktaki sıvının, daha koyulaşarak orta kulakta kalıcı hasarlar oluşturmasını da önler.
Ventilasyon tüpleri; çocuğun yaşı ilerledikçe, östaki tüplerine, gelişmesi ve daha iyi fonksiyon görmeleri için gereken zamanı tanır.
Ventilasyon tüplerinin riskleri nelerdir?
Ventilasyon tüpü takılan çocukların % 10’unda akıntılı ve ağrılı kulak enfeksiyonları devam etmektedir. Ancak, antibiyotik kullanımı gerektiren enfeksiyonların devam etmesi, ventilasyon tüpü takılmasının yan etkisi değildir. Tüp takılmasa da bu enfeksiyonlar aynı sıklıkla devam ederlerdi.
Normal olarak bu ventilasyon tüpleri bir yılın sonunda dış kulak yoluna atılmaktadır. Tüpler atıldığında komplikasyonlar gelişebilir. Bazen çok çabuk atılırlar ve tekrar yerleştirilmeleri gerekebilir. Çok seyrekte olsa orta kulak boşluğuna düşebilir ve KBB uzmanı tarafından alınmalıdır. Eğer iki yıl sonrasında halen ventilasyon tüpü atılmamış ise alınabilir.
Tüpler; alınması veya kendisi atılması sonrasında, kulak zarında beyaz lekelenmelere veya kalıcı bir delik oluşmasına neden olabilir.
Oluşabilecek bu komplikasyonlar ve genel anestezi uygulanması, nedeni ile doktorlar, ventilasyon tüplerini gerçekten ihtiyacı olan çocuklara uygularlar.
Ne zaman ventilasyon tüpü ameliyatı önerilir?
Ventilasyon tüpleri takılması ameliyatı, çocuğunuzda aşağıda belirtilen durumların birkaç tanesi varsa önerilir:
- Orta kulakta dört aydır devamlı sıvı bulunması.
- Her iki kulakta sıvı bulunması.
- Orta kulaktaki sıvının işitme kaybına neden olduğunun işitme testleri ile belgelenmesi. 20 dB’ den fazla işitme kaybı, konuşmanın gelişimini ciddi olarak etkilemektedir. Ancak, orta kulağında sıvı bulunan birçok çocukta işitme normal sınırlarda belirlenebilir.
- Orta kulaktaki sıvının konuşma gecikmesine neden olması (örneğin: 18 ayını doldurmuş bir çocuğun halen en az üç kelime konuşamaması, iki yaşını doldurmuş çocuğun 20 kelime bilmemesi v.s.).
- Sürekli antibiyotik ve uygun tedaviler uygulanmasına rağmen tekrarlayan kulak enfeksiyonları ve orta kulakta sıvı birikmesinin önlenememesi.
Orta kulakta sıvı nedeni ile çocuğunuzun geçici işitme azlığı varsa?
Birçok çocukta orta kulakta sıvı olması nedeni ile geçici işitme kaybı gelişebilir. Bu işitmenin az olduğu geçici dönemde, çocuğunuzla yakın mesafeden konuşun, göz temasınız mutlaka olsun, tüm dikkatini size vermesini sağlayın ve anlayıp anlamadığını sorarak kontrol edin. Eğer çocuğunuz sizi iyi duymuyor ise normal konuşmanızdan daha daha yüksek sesle konuşmalısınız. Genelde yapılan hata, çocuk sizi gerçekten duymaz iken; çocuğun duymamazlıktan geldiği düşüncesidir. Çocuğunuz ile konuşurken geri planda ses oluşturan radyo televizyon gibi cihazların sesini kısmalısınız.
Eğer çocuğunuz okula giderse; öğretmeni ile konuşarak öğretmene yakın oturmasını sağlamalısınız. (orta kulakta sıvı bulunması, kalabalıkta ve sınıfta gürültülü ortamda işitmeyi ve anlamayı daha da güçleştirir).
Bu kısa dönemde geçici işitme azlığı nedeni ile oluşan konuşma gelişim eksikliğini çocukların çok kısa zamanda kapatabileceğini bilmelisiniz.
Kulakta sıvı birikiminin kronikleşmesini nasıl önleyebilirsiniz?
Kulakta kronik sıvı birikimi ve tekrarlayan kulak enfeksiyonları genelde östaki kanalının tıkanması sonucunda gelişir. Ancak bu rahatsızlığı daha kötüleştiren durumlar vardır:
- Erişkinlerin sigara içtiği ortamda bulunması
- Yatarken biberondan süt veya sıvı almaları, bu durum östaki kanalı yolu ile sütün veya sıvının orta kulağa ulaşmasını sağlar.
- Sık olarak orta kulakta sıvı birikmesine neden olan burun ile ilgili allerjik durumlar, Çocukta saman nezlesi, egzema, astım veya gıda allerjisi varsa bu konu dikkatli araştırılmalıdır.
- Büyümüş geniz eti nedeni ile gece horlaması
Eğer yukarıda belirtilen konulardan birisi veya birkaçı birden çocuğunuzu etkiliyor ise önce onları tedavi ettirin veya etkenleri ortadan kaldırmalı, daha sonra çocuğunuza ventilasyon tüpü takılmasını düşünmelisiniz.
